Tokyo, 1964 yılında 18. Olimpiyat Oyunlarını düzenlemişti. Şehir, 56 yıl sonra 2020 yılında 32. Olimpiyat oyunlarını düzenlemeye hak kazandı.
Aradan geçen 56 yılda en dikkati çekici değişiklik şüphesiz Kürek Sporunda diğer sporlarda da olduğu gibi erkek egemenliğinin sona ermesi ve Kadınlar Kategorisinin giderek kuvvetlenmesidir.
1964 Tokyo Olimpiyatında Kürek Yarışları sadece Erkekler kategorisinde ve yedi tekne sınıfında 27 ülkeden 370 kürekçinin katılımı ile yapıldı. 2020 Tokyo'ya ise en az 59 ülkeden 526 kürekçi bekleniyor.
1964'te yarışlar Tek Çifte, İki Çifte, İki Tek Dümencili, İki Tek Dümencisiz, Dört Tek Dümencili, Dört Tek Dümencisiz ve Sekiz Tek sınıflarında gerçekleşti.
Görüldüğü gibi henüz Dört Çifte teknesi yarışlarda yoktu.
Kadınların Olimpiyata erişmesi için 12 yıl daha geçmesi gerekecekti.
1976 Montreal'de Kadınlar altı tekne sınıfında yarışlara katılırken Erkeklerde de ilk kez Dört Çifte eklendi. Neticede Montreal'de Erkeklerde 8, Kadınlarda 6 olmak üzere toplam 14 tekne sınıfında yarışıldı.
Pandemi nedeniyle ertelenen ve 23 Temmuz - 8 Ağustos 2021 tarihlerinde yapılacak olan Tokyo 2020'de ise Kadın ve Erkek tekne sınıfları eşitlendi, böylece ilk kez Olimpiyatlarda yarışan Kadın ve Erkek kürekçi sayıları da eşitlenerek 260 Kadın, 260 Erkek toplam 520 kürekçi madalya için yarışacak. (Erkeklerde 1+2 ve Kadınlarda 1+2 davetli sporcu ile gerçek toplam 526 olacak.)
Tokyo'da tekne kategorilerine göre katılım kotalarına bağlı olarak Kadınlar ve Erkeklerde aşağıdaki sayıda tekne ve sporcu yarışacak:
Tek Çifte: 29+1+2=32 ülke, 32 sporcu.
İki Tek Dümencisiz: 13 ülke, 26 sporcu.
İki Çifte: 13 ülke 26 sporcu.
Dört Tek Dümencisiz: 10 ülke 40 sporcu.
Dört Çifte: 10 ülke 40 sporcu.
Sekiz Tek: 7 ülke 63 sporcu.
Hafif Kilo İki Çifte: 18 ülke 36 sporcu.
Toplamda 103 tekne, 526 sporcu.
Bütün yarışlar 2000 metrelik parkurda yapılacak. Kadınlar 1976 Montreal'de 1000 metre üzerinden yarışmaya başlamışlardı, 1984 Los Angeles'te son kez 1000 metre yarıştılar, 1988 Seul Olimpiyatında ilk kez 2000 metrede yarıştılar.
Tokyo yaklaşırken FISA'nın 2017'de yaptığı önemli bir değişiklik de Erkekler Hafif Kilo Dört Tek Dümencisiz teknesini kaldırıp, yerine Kadınlar Dört Tek Dümencisiz yarışını alması oldu.
Böylece sayısal katılım olarak Kadın / Erkek eşitliği sağlandı ama bu karar Kürek Sporuna büyük yatırımlar yapan ülkeler tarafından dengesiz bir zorlama yapıldığı gerekçesiyle eleştirildi. Örneğin Almanya'da 84000 (Seksen dört bin) kürekçi var ve bunun %65'i erkek!!!
Hafif Kiloların azaltılması da doğal olarak sporcu portföyünde bu kategoriye önem vermiş olan ülkeleri üzdü.
1964 Olimpiyat Oyunlarından bir farklılık da Paralympic Kürek Kategorisinde dört farklı sınıfta yarışılacak olması. Paralympic Kürek yarışları da artık 1000 değil, 2000 metre üzerinden yapılacak.
1964 Olimpik kürek yarışları şehirden 25 km uzakta olan Arakawa Nehrindeki Toda Parkurunda yapılmıştı. Bu parkur aslında 1940 Olimpiyatları için yapılmıştı ama 2. Dünya Savaşı nedeniyle oyunlar yapılamamıştı. 2020 oyunlarında kürek yarışları tamamen yeni bir parkur olan The Sea Forest Waterway'de yapılacak.
Kürek sporunda kullanılan malzeme olarak da aradan geçen zaman içinde büyük değişiklikler yaşandı. Tekne yapımında ahşap malzemeler yerini modern, hafif ve dayanıklı malzemelere bırakırken kürekler de değişen malzemelerin kullanılması ile kuvvetlenince palalar eski büyüklüklerinin neredeyse iki misline erişti.
Bu farklılıklar ve spor tıbbında ulaşılan modern bilim sayesinde antrenman metotları da değişti.
Artık yarışlar o yıllarda hayal dahi edilemeyen tempolarda çekiliyor, tekne hızları artarken yarış süreleri kısalıyor.
Olimpiyatlarda bir başka evrim de iletişim sektöründe yaşandı. 1964 Tokyo Olimpiyatında ilk kez Syncom3 Sateliti sayesinde
kıtalar arası televizyon yayını gerçekleşti. Amerika hala olimpiyatlara ilgi
göstermiyordu. IOC maddi sıkıntı içindeydi ve bu yıllarca devam etti. Ancak 1988
Seul Yaz
Olimpiyatları'nda televizyon yayın gelirleri olimpiyatlardan üç yıl önce 140 ülkeden
227 yayın kuruluşuna satıldı ve 407 milyon dolar gelir sağlandı. 2000 Sydney
Olimpiyatının açılış merasimi Sydney Olimpiyat Stadyumunda 110.000 kişinin
takip ettiği ve dünyada televizyondan 3.7 milyar kişinin izlediği bir merasimle
yapıldı.
2004 Atina
Olimpiyatı tarihte ilk kez internet üzerinden naklen yayınlandı. Bu tarihten sonra İnternet / TV rekabeti IOC'ye para kazandırmaya başladı.
Yıllardır Kürek Sporu ile ilgilenen biri olarak şahsen fark ettiğim bir başka değişim de kürekçilerin fizik yapılarında oldu. Eski Demir Perde Ülkelerinden gelen dev yapılı, halterle şişirilmiş vücutlar yerini Ergometre ile uyumlu olarak gelişmiş yapıya sahip kürekçilere bıraktı. Global iletişim gelişince antrenman metotlarının da gizliliği kalmadı artık yarışlarda taktik zekası üstün olanların madalyaları kaptığını izlemeye başladık.
Bütün bunlar Olimpik Tekneler kategorisinde göz kamaştıran yenilikler olarak camiayı heyecanlandırsa da giderek büyüyen başka bir kürek teknesi kategorisi son yılların en hızlı büyüyen spor branşı olarak dikkati çekiyor.
Bu da Coastal Rowing olarak tanınan Açık Deniz Küreği kategorisi.
Uygulaması çok kolay, her yaştan ve her fizik özellikteki meraklıları tatmin eden bu kürek kategorisi ülkemizde de büyük ilgi gördü.
Ancak gözlemlerime göre Coastal Rowing'in popülerliğinin artması, yarışlarının çok eğlenceli olması Olimpik Küreğe olan ilgiyi azaltmaya başladı.
Çok yakın bir gelecekte Açık Deniz Küreğinin Olimpiyatlara alındığı haberini duyacağız.
Celal Gürsoy
07,05,2021