KÜREK AYARLARI 1

Yazan: Recep Akıcı

S: Pala eğimi için neden belli bir açıya ihtiyaç duyarız?

C: Palada belli bir açısal eğime ihtiyaç vardır çünkü kürek başından çekiş hareketinin ortasına kadar ellerin küreği yani topacı  tutuş pozisyonu omuzlardan çok daha aşağıdadır ve bu da kürekçinin yatay bir düzlemde çekiş yapmasını zorlaştırır(resim 1). Topaça uygulanan  güçün vektörünü (“uygulanan gücün yönünü temsil eden hat”) iki bileşen olarak incelenebilir: dikey ve yatay.  Çok basit  bir kaldıraç olarak düşünülecek olursa  küreğe güç verildiğinde bu dikey ve yatay bileşenler  seçilen donanım oranına  (gearing ratio: kürek boyu, topaç uzunluğu ,dirsek açıklığının oranları)göre uygulanan gücün boyutunu ve yönünü değiştirebilir. Yatay bileşen pala üzerinde itici bir güç meydana getirir ve teknenin ileri hareketini sağlar   Dikey bileşen ise palayı suya daldıran aşağı doğru bir güç uygular. Palaya verilen  eğim yani açı kürekteki dikey güç unsurunun etkilerini azaltmak ve yatay doğrultuda gücü efektif olarak kullanarak teknenin ileri yönde itilmesini sağlamak için gereklidir.

Kürek başında yani kollar daha düzken uygulanan güçün yönünü gösteren  vektörünün tahmini açısı 12 derece civarlarındadır. Eğer palayı bu açıda bırakırsak  uygulanan kuvvetin %20’si dikey doğrultuda kullanılmış olacaktır (sin(α)) ve itici yatay güç %2.2 oranında düşmüş olacaktır (1-cos(α)) ki bu da çok önemli bir kayıptır.

Kürekçiler için bir başka seçenekte kürek başında kolları büküp dirseklerin hizasında daha yatay bir şekilde kürek çekmeye çalışmaktır ki  (“grub”) bu durumda  palada daha az bir eğime ihtiyaç duyulacaktır. Genellikle kürekçiler bu iki metodun bir karışımını olarak, kolları biraz büküp yatay düzlemde az bir açıyla kürek çekmeği tercih ederler. En yaygın olarak kullanılan 4 derecelik pala eğim açısında  yatay itici gücün sadece %0.24’ü kaybedilir. (pala eğimin 12 derece olduğu açıdan 9 kat daha az güç kaybı) bu arada dikey bileşen %7’dir. 

S: Palaya hiç eğim vermeden( 0 pich)kolları çok daha fazla bükerek  tamamen yatay bir şekilde  kürek çekmeye çalışmak mantılı mıdır?

C: Hayır. Bu şekilde kürek çekmek çok daha fazla kuvvet uygulama ihtiyacı  gerektirirken  harcanan güçteki bu artışa rağmen tekneyi ileri itici yatay güçe çok bariz bir etkisi olmaz. Diğer taraftan  açıyı sıfırlamak dikey bileşeni ortadan kaldıracaktır,dikey bileşen  çekiş sırasında tekneyi sudan yukarı doğru kaldırdığından faydalıdır, teknenin suyla temas eden yüzey oranını azaltır ve böylece sürtünme yani drag kuvveti azalır.

S: Çekiş(Topaç) dolayısı ile Ay yüksekliğini  arttırarak kolları bükme ihtiyacından  kurtulabilir miyiz?

C: Bu iki sebepten dolayı mümkün değildir.

a)       Topaç ve ayaklık arası yükseklik ne kadar fazla olursa  iyi ve güçlü kürek başı için ( kürekçi bunu kürek başında oturaktan hafifçe kalkarak hisseder)  gereken uygulama  kuvveti o kadar az olur, böylelikle yüksek topaç seviyesi kürek başında iyi kuvvet uygulayabilme imkanını kısıtlayacaktır.

b)       Kürek sonu pozisyonunda kollar bükülmeye başladığında güç vektörü  dirseklere gögsün ortasına doğru çok daha fazla yatay olarak uygulanacaktır.(resim 2)

en  rahat topaç yüksekliği kürek başındaki seviyesinden sona doğru 10 ila 20 santim arasında düşüş kaydeder, oturak  raylarının eğimi bunu 1-2 cm .daha düşürür  ama tamamıyla ortadan kaldırmaz. bu eğimini daha fazla arttırmak tırmanma etkisinden dolayı  sporcuda fazladan enerji sarfına sebebiyet vereceğinden uygun bulunmaz  ek olarak topaca uygulanan itici yatay gücün azalmasınada sebep olur. Böylelikle çekiş yüksekliği dolayısı ile  ay yüksekliği kürekçinin kürek sonundaki en rahat vücut pozisyonu duruşuna göre tespit edilip tanımlanır.

S: Ay yüksekliğini değiştirirken pala eğimini de değiştirmeli miyiz?

C: Güç vektörünün doğrultusundaki dP değişim şu şekilde formüle edilebilir:

dP = 180 dHg L_kürek / π L_kol L_out

dHg ay yüksekliğindeki değişimdir. L_kürek küreğin uzunluğudur L_kol  kolların omuzdan topaca kadarki uzunluğu ve L_out ise bilezikten palaya kadar olan mesafedir.

Yukarıdaki formülden yola çıkarak ay yüksekliğindeki her 1 santimlik azalma güç faktörünü 0.6 derece daha dikey ya da yatay hale getirir. Yani düşük ay yüksekliği palada eğiminin ve kolları bükmenin oranında artış gerektirir. Ayrıca unutulmamalıdır ki ay yüksekliği aynı zamanda teknenin sudan yüksekliğiyle de doğrudan alakalıdır.

S: Bazı ekipler mile yanal bir eğim veriyorlar(lateral pich). Bu doğru bir şey midir?

C: Lateral pich : çekiş hareketi boyunca topaç seviyesinin daha sabit kalmasını sağlayarak rahat çekiş sağlar ayrıca  güç vektörünün sabitliğinin  korunması içinde etkili ve  faydalıdır (pala çekiş hareketi boyunca suya sağlam tutunur verim kaybı olmaz)bu uygulama ile kürek başındaki pala eğimi arttırır ve kürek sonuna doğru açı gittikçe azaltır(resim 3)

2-3 dereceye kadar bir yanal eğim açısı tavsiye edilir. Bu açı kürek başındaki pala eğimini 5-6 dereceye çıkartacak (kürek ortasında 4 derece) ve kürek sonundaki eğimi 2,5-3 dereceye indirecektir.