KÜREK TAKMAK – KÜREK KAPTIRMAK

Bir kürekçinin özellikle başlangıç devrelerinde mutlaka karşılaşacağı bir problem olan “kürek takmak” veya başka bir deyişle “kürek kaptırmak” aslında kürekçinin küreği teknenin hızına orantılı olarak yeterli güçte çekmemesinden doğan bir hatadır.

Bazı durumlarda da çekiş sırasında palanın suya çok dalması sonunda çıkmasının zor olmasından kaynaklanır. Bu göreceli olarak çözümü kolay bir problemdir. Kürekçi topaçları çok yukarı çekiyordur veya palanın derecesi azdır, her iki durumda da basit bir teknik çalışma ve ayar ile sorun giderilir.

Asıl problem küreğin ayarlarının tamam olduğu halde olabilecek bir kürek kaptırma olayıdır.

Bildiğiniz gibi tekne, üç ana faktör ile ilerler. Bunlar ekibin küreğe verdiği güç, küreğin suyun içinde geçirdiği zaman (küreği çekiş uzunluğu) ve tempo yani dakikadaki kürek sayısıdır.

Tekne kürekler suda çekilirken ilerler, kürekler sudan çıkınca yavaşlamaya başlar. Kürekçinin öne gelişi sırasında yavaşlama devam eder, kürekler tekrar suya girince hız çekiş gücüne bağlı olarak artmaya başlar.

Teknenin hızının artışı küreğe verilen kuvvetle doğru orantılıdır ve süresi de direk olarak küreğin çekiliş boyuna bağlıdır.

Hızın fazla kesintiye uğramaması için küreklerin sudan çıkması ile tekrar suya girmesi arasındaki zamanın optimal olarak ayarlanması gerekir ki bu “tempo” yani dakikadaki kürek sayısıdır.

Her ekibin ideal temposu, kürek boyu ve kuvveti farklıdır. Ekip elemanlarının fiziksel özellikleri, gücü, seriliği, dayanıklılığı, esnekliği, becerisi, tecrübesi, mental ilgi seviyesi ideal tempoyu belirleyen faktörlerdir.

Küreğin çekilişinin sonuna gelindiğinde teknenin hızı maksimuma ulaşmıştır, kürek kollar, omuzlar ve gövde ile son bir darbe ile çekilerek sudan çıkartılır.

İşte bu anda kompleks bir hidrodinamik olay cereyan eder.

Teknenin en hızlı olduğu son darbede palanın önündeki su kabarır, tekneyi ileri iten kuvvet buradan gelmektedir. Aynı anda palanın arkasındaki su da minik girdaplar yaparak boşalır. Biz buna “çürük su” deriz. Bu anda küreğin suyu itme hızı teknenin hızından fazla olmalıdır.

Palanın suyun içinde kat etmesi gereken son noktaya gelindiğinde topaçta yapılan seri bir bilek hareketi ile pala zarif bir şekilde sudan çıkarken çevrilir.

Küreğin bu kritik son hareketinde küreğe uygulanması gereken kuvvet azalırsa palanın önünde de arkasında da aynı basınçta su olur, arkada oluşması gereken çürük su artık yoktur ve küreğin çekiş hızı teknenin hızından daha azdır. Kürekçi yorulmuş, bizim deyişimizle “kaşıklamaya” başlamıştır.

Bu durumda küreğin sudan kurtulması mümkün olmaz, çürük suyun olması gereken yerde artık tersine çalışan su palayı arkasından iterek çıkmasına izin vermez. Kürek takılmıştır.

Tekne hızlıysa küreğin topacı kürekçiye unutamayacağı bir ders verircesine çarpar, karşı koymak mümkün değildir. Manivela gücü tersine çalışmaktadır, suyun palaya uyguladığı kuvvet üç misli olarak topacın ucunu tehlikeli bir silaha dönüştürür.

Tecrübeli kürekçiler kaşıklama yaparken küreği diğerlerinden bir tık önce çıkartarak takılmasına izin vermez ama onun artık tekneye faydasının dokunmadığını da bütün ekip anlar.

Ek olarak linkini verdiğim yarışta Avustralyalı iki numara ekibin çekebildiği maksimum tempoda küreğini sudan kurtaramamış, topacın çarpması ile sırt üstü teknenin içine düşmüş ve yarışın son küreğinde yapılan bu hata Altın Madalyanın kaybedilmesine neden olmuştu.

https://www.youtube.com/watch?v=sH7W3Wx6wOM

Celal Gürsoy

04,08,2021